DOĞUM KONTROL HAPLARI:
Kadınların kullandığı bir yöntemdir. Doğum kontrol hapları kadınlık hormonlarını içerir. Yumurtalıklardan yumurta atılmasını (ovülasyonu) engelleyerek gebeliği önler. Her gün düzenli olarak alınmalıdır. Etkili bir yöntemdir. Kullanmadan önce mutlaka muayene olunmalı ve aile planlaması danışmanlığı alınmalıdır. Başka bir engel yoksa doğurganlık çağı boyunca kullanılabilir. Başarısızlık oranı: % 0.04-0.2.
AYLIK VE ÜÇ AYLIK ENJEKTABL YÖNTEMLER:
Kadınların kullandığı gebelikten koruyucu iğnelerdir. Bunlar da kadınlık hormonu içerir. Çok yüksek oranda gebelikten koruyucu yöntemlerdir. Ayda bir ve üç ayda bir olarak iki çeşidi vardır. Başarısızlık oranı: % 0.3-1.2
ÖN KOLA TAKILAN CİLT ALTI ÇUBUKLARI (İmplant):
Kadınların kullandığı, dirseğin 8 cm üstüne, ön kolun iç yüzüne deri altına yerleştirilen bir adet kibrit çöpü ebadında ince yumuşak çubuktur. Kadınlık hormonu olan progesteron içerir. Koruyucu etkisi çok yüksektir. Üç yıl süre ile gebelikten korur. Kadın kullanmaya başlamadan önce aile planlaması danışmanlığı almalı ve muayene olmalıdır. Uygulamanın bir merkezde yaptırılması gerekir. Lokal anestezi altında küçük bir cerrahi işlemle doktor tarafından kolayca uygulanır. Deri altına yerleştirilen çubuk gözle görünmez; ancak elle hissedilebilir. Emzirenler dahil doğurgan çağda bulunan her yaştaki kadın bu yöntemi kullanabilir. Gebe kalmak istedikleri zaman yine lokal anestezi ile kolaylıkla çıkarılabilir. Kısa bir süre sonra gebe kalınabilir. Başarısızlık oranı: % 0.5
RAHİM İÇİ ARAÇ (SPİRAL):
Bakırlı ve hormanlu seçenekleri vardır. Doğurmuş kadınlarda tercih edilir. Bakırlı seçenekte kanama ve enfeksiyon riski artar, dış gebelikten korumaz, koruyamama oranı %3-4’tür. Hormonlu spiral adet düzensizliği ve adet görmemeye neden olabilir. Koruyamama oranı %1’in altındadır. Her ikisi de uygulandıktan sonra 5 yıl süre ile etkindirler.
SPERMİSİTLER (SPERM ÖLDÜRÜCÜLER):
Kadının vajinasına (hazneye) konularak uygulanan fitil, köpük ve tabletlerdir. Erkek tohum hücresini (sperm) hazne içinde öldürerek gebeliği önler. Her cinsel ilişki öncesinde uygulama tekrarlanmalıdır. Doğru ve düzenli kullanıldığında gebeliği önleyici etkisi %94’dür. Başarısızlık oranı: % 6-35.
KADINLARDA TÜPLERİN BAĞLANMASI (Tüp Ligasyonu):
Bölgesel veya genel anestezi ile yapılabilir. Basit bir operasyonla kadınların yumurtalık kanallarının (tüplerin) bağlanmasıdır. Çok etkili bir yöntemdir. Bir daha hiç çocuk istemeyen aileler için uygulanır. Yapıldıktan sonra kadın artık normal yollarla gebe kalamaz. Tüplerin bağlanması cinsel hayatı ve adet düzenini kesinlikle etkilemez. Başarısızlık oranı: % 0.5
ERKEĞİN KULLANABİLECEĞİ YÖNTEMLER KONDOM (Prezervatif, Kaput, Kılıf):
Cinsel ilişki sırasında erkeğin kullandığı, erkek cinsel organına (penis) takılan çok ince kauçuk bir kılıftır. Erkeğin sperminin vajinaya girmesini engellerler. Kullanılan kondom atılmalıdır. Her cinsel ilişkide mutlaka bir yenisi kullanılmalıdır. Her ilişkide ve dogru olarak kullanıldığında gebelikten yüksek oranda korur. Kondom, cinsel yolla bulaşan hastalıklara (frengi, bel soğukluğu, hepatit, AIDS gibi) karşı da koruyucudur. Başarısızlık oranı: % 7-14. Spermisit madde içeren kondomların koruyuculuk oranı daha yüksektir. Kurallara uygun olarak kullanıldığında gebelikten koruma oranı %98’e çıkmaktadır.
ERKEKLERDE KANALLARIN BAĞLANMASI (Vazektomi):
Lokal anestezi ile yapılır. Yaklaşık yirmi dakika sürer. Erkek bu sırada ağrı ya da herhangi bir rahatsızlık hissetmez. Doktor tarafından uygulanır. Hastanede yatmayı gerektirmez. Etkisinin başlaması için üç ay beklenmelidir. Bu sırada başka bir yöntemle korunmalıdır. Kanalların bağlanmasıyla spermlerin (tohum hücrelerinin) meniye karışması önlenir; böylece gebeliğin oluşması engellenmiş olur. Çok etkili ve sürekli bir yöntemdir. Artık başka çocuk istemeyen çiftler bu yöntemi seçmelidir. Erkeğin cinsel fonksiyonlarında kesinlikle bir değişiklik olmaz. Başarısızlık oranı: % 0.1
