İnceleme, hasta yatar pozisyonda iken yapılır. Memenin üzerine bir jel sürülür ve görüntü elde etmeyi sağlayan US aparatı (prob) meme üzerinde gezdirilir. Bu sırada US ekranında oluşan görüntüler incelenir. Saptanan şüpheli bulgular iç yapılarına, şekillerine ve kenarlarının düzgün olup olmamasına göre değerlendirilir. Kitlelerin kanlanması renkli doppler adı verilen ve damarların görüntülenmesini sağlayan bir teknikle incelenir. Kötü huylu kitlelerin içinde çok sayıda düzensiz damarlar görülebilir.
Ultrasonografinin özellikleri nelerdir?
Ultrasonografi radyasyon içermez, bu nedenle hasta çekim nedeniyle gereksiz radyasyon almaz. Çekim sırasında herhangi bir ağrı duyulmadığı için istenilen sıklıkta tekrar edilebilir. Ultrasonografi, mamografiden farklı olarak, kesitsel bir görüntüleme yöntemi; yani inceleme sırasında dokular birbiri üzerine binmiyor ve buna bağlı tanı hatası olmuyor. Meme dokusu yoğun olan kadınlarda memenin bir de US ile incelenmesi önerilir. Bu sayede mamografide meme dokusu tarafından örtülmüş küçük kanser odakları, ultrason incelemesiyle daha kolay saptanabilir.
Meme kitlelerinin iç yapısının sıvı mı (kist) yoksa katı mı olduğu yine ancak US ile anlaşılabilir. Meme kistleri çok sık görülen oluşumlar. Basit kistler, meme kanseri açısından önemli risk oluşturmaz; bu nedenle kistlerin yakın takibine gerek görülmez. Solid komponenti olanlarda kötü huylu bir durum oluşma riski her zaman vardır. Bu nedenle dikkatle incelenmeleri, şüpheli görünüm varsa biyopsi yapılması gerekebilir.
Kimlere öneriliyor?
- Radyasyon içermemesi nedeniyle ilk inceleme yöntemi olarak 35 yaşın altındaki tüm kadınlara,
- Radyasyon içermemesi nedeniyle hamile ya da emzirmekte olan kadınlara
- Memede kızarıklık, şiddetli ağrı gibi enfeksiyon bulguları olanlara
- Mamografiye ek olarak yoğun meme yapısı olan kadınlara
- Mamografide veya fiziki muayenede şüpheli bulguları olanlara
- Ek tümör odaklarını tespit etmek ve koltuk altını ve karşı memeyi değerlendirmek için meme kanseri saptananlara
- Meme şikayeti olan erkek hastalara (gerekirse mamografi ile birlikte) öneriliyor.
Ultrasonografi, meme kanserinin en erken dönemine ait bir bulgu olan mikrokalsifikasyonları (küçük kireç oluşumları) gösterememesi nedeniyle taramada tek başına yeterli olmayabilir. Ayrıca bu yöntemle bazı kanser türleri de saptanamayabilir. Biopsi gereken durumlarda da oldukça yardımcı olan bir tetkik türüdür.
OP. DR. İLHAN AYDIN
