Bebeklerde Tamamlayıcı Beslenme (Ek Besinler)

İlk 6 aya anne sütü tek başına bebek beslenmesinde yeterlidir.  Ancak bebekte kilo ve boy artışı yetersiz ise ek besinlere en erken 4. Ayda başlanır.  4. Aydan önce gastrointestinal sistem ve böbrekler tam olarak olgunlaşmadığı için ek besinler başlanmaz. Besin hazırlamadan önce eller sabunlu su ile yıkanmalı, Mevsimine uygun, taze sebze ve meyveler kullanılmalı, Çocuğu beslerken temiz kaşık ( silikon uçlu,  yumuşak bir kaşık ),  bardak kullanılmalı,  biberon kullanılmamalı,  hazırlanan besin buzdolabına konulmayacaksa, 2 saat içinde tüketilmeli, Mikrodalga kullanılmamalıdır. Yeni bir ek besine başlanırken bebeğin uykusunu aldığı neşeli olduğu bir zaman dilimi ( örneğin sabah uyandığında) tercih edilir. Farklı ek besinlere aynı anda başlanmaz. Bebek bir besine alıştıktan sonra diğer besine geçiş yapılır.  Bebek besini almaz ise zorlanmaz. Çoğu besini reddeden çocuklar için değişik tat ve yapıda yeni birleşimler denenmeli ve teşvik yöntemleri artırılmalıdır. Çocuğa zorla yemek yedirilmemesi gerektiği, çocuğun zorlandığında strese bağlı iştahının azalabileceği bilinmelidir

Bebekle göz teması kurulmalı ve konuşulmalıdır, Yemek esnasında çocuğun dikkatini dağıtacak oyunlar en aza indirilmeli, Televizyon karşısında beslenmemelidir. Çocuğun her öğünde sofrada oturması özendirilmeli yemeği aile ile birlikte yemelidir.  8.aydan sonra çocuğun kendi kendine yemesine izin verilmeli ve bu konuda teşvik edilmelidir. Çocuğun tabağına az miktarlarda yemek konmalı çocuk isterse tekrar verilmelidir.  Besinlerin seçimi ve hazırlanması aşamasında da çocuğun yer alması desteklenmelidir. Öğün miktarı bebeği zorlamadan yavaş yavaş arttırılarak 1 öğünde 50 – 100 cc kadar çıkılabilir. Ek besin sayısı 1 ay içerisinde 4 öğüne kadar arttırılabilir. Ek besinlere teker teker başlanır. Aynı anda farklı ek besinlere başlanmaz. Alerji riski ve bebeğin alışabilmesi için başlanacak farklı ek besinler arasında 3- 4 günlük süre olmasına dikkat edilir. Ek besinler 6 -7 aylık püre, 7 aylık pütürlü (çatalla ezilmiş),  8 aylık “parmak besinleri ( kendisi alıp yiyebilir ) 9 aylık küçük parçalara bölünmüş aile besinleri, 12 aylık aile besinleri şeklinde olmalıdır.

MEYVE SUYU:  cam rendede hazırlanmış meyve püresi şeklinde verilmelidir. Elma ve şeftaliyi severler. Hazır meyve suları verilmemelidir. Çilek, domates ve kivi alerjik olabileceği için bir yaşına kadar önerilmez.

YOĞURT: Ev yapımı yoğurt verilmelidir. Meyveli ya da şekerli yoğurtlar önerilmez.

ÇORBA: Mevsim sebzeleri ile hazırlanmış sebze çorbası, tarhana, mercimek çorbası verilebilir. Et suyu ile, kemik suyu ile çorba yapılabilir. Çorbaya kıyma da katılabilir. Yağ olarak zeytinyağı ya da tereyağı kullanılır. Çorbaya tuz atılmaz. 

MUHALLEBİ: Pirinç unu ve sütle ya da devam sütü ile yapılmış muhallebi gece yatmadan önce verilir.

KAHVALTI: yarım yumurta sarısı,  kibrit kutusu kadar tuzsuz peynir, 1-2 tutam ekmek içi, dörtte bir muz, 1 tatlı kaşığı pekmez bir kasede karıştırılarak püre kıvamına getirilip kahvaltı olarak verilir. Ek besinlerle beraber bebeğin su ihtiyacı da artar. 18 aylık olana kadar kaynatılmış soğutulmuş su verilir. Bebek sulukla istediği kadar içebilir. Bebekler için tuzlu ve baharatlı gıdalar,  şekerli içecekler, çay, konserve gıdalar, hazır çorbalar, hazır meyve suları, şekerli yoğurtlar, şekerlemeler, çikolata, bal, gazlı içecekler, kuruyemişler, sucuk-salam-sosis gibi nitrit içeren gıdalar önerilmez.

Uzm. Dr. Gönen ÇELEBİ