Gastrit, mide astarının iltihaplandığı veya tahriş olduğu zamanlarda görülür. Kısa dönemli olursa akut gastrit, aylara, yıllara yayılan uzun dönemde görülürse kronik gastrit adı verilir. Gastritin en yaygın nedenleri; uzun dönemli ilaç kullanımı (aspirin, ibuprofen gibi), aşırı alkol tüketimi ve midede görülen bakteriyel enfeksiyonlardır. Gastritin daha az görülen diğer nedenleri ise, bağışıklık sistemi sorunları, uyarıcı madde kullanımı, aşırı stres, viral enfeksiyonlar ve safranın mideye (safra reflüsü) gelmesidir. Gastrit bazı insanlarda herhangi bir belirtiye neden olmazken, bazı kişilerde iştah kaybı, mide bulantısı, kusma ve karın bölgesinde ağrılarla kendini belli edebilir.
Gastrit Belirtileri
Mideyi ilgilendiren bir sağlık sorunu olmasına karşın gastrit çoğunlukla herhangi bir belirtiye yol açmaz. Çoğu gastrit teşhisi diğer bir hastalık nedeniyle, kişinin mide mukozasından örnek alındığında tespit edilmektedir. Tabii bu durum herkes için geçerli değildir ve gastrit belirtileri günlük hayatınızı etkileyecek kadar şiddetli olabilir. Gastritin en sık görülen belirtileri mide ağrıları, yanma hissi, bu ağrılara eşlik eden mide bulantısı ve/veya kusma, aralıklarla görülen ishaldir. Kişi, belirtilerin arttığı dönemlerde iştah kaybı yaşayabilir, şişlik oluşabilir ve geğirme görülebilir. Koyu renkli, katran benzeri dışkı gastritin belirtisi olabilir. Bu belirtilerin hepsi bir anda ortaya çıkmaz ve kronik gastrit ilerledikçe görülen belirtilerin sayısı ve şiddeti artabilir.
Gastrit Tedavisi
Gastrit teşhisi için doktorunuz tam kan sayımı isteyecektir. Ayrıca endoskop kullanarak üst sindirim bölgesinin muayenesi (esophagogastroduodenoscopy) ve biyopsi (mideden parça alınarak laboratuvar ortamında kontrol edilmesi) teknikleri kullanılabilir. Ayrıca dışkıda kan bulunup bulunmadığı kontrol edilebilir.
Gastritin tedavisinde kullanılacak yöntem, nedenine bağlı olarak değişebilmektedir. Özellikle akut gastrite neden olan ilaç kullanımı veya düzensiz, aşırı yağlı veya tuzlu, hazır gıdalarla beslenme bırakıldığında gastrit belirtileri de kendiliğinden ortadan kalkar. Bakteriyel enfeksiyona bağlı olarak gelişen kronik gastrit için antibiyotik tedavisi kullanılabilir. Gastrit belirtilerini şiddetlendiren mide asidi üretimini kontrol altında tutabilmek için, mide asidi dengeleyici “antacid” ilaçlar kullanılabilir.
Gastriti Olanların Dikkat Etmesi Gerekenler
Gastrit belirtileri doğru bir beslenme programıyla önemli oranda kontrol altına alınabilir. Bunun için normalden fazla mide asidi üretimine neden olan asitli tüketilmemelidir. Gastrit şikayeti olanlara gazlı, şekerli içecekler, kahve, çay, aşırı yağlı ve baharatlı gıdalar önerilmez. Alkol direkt olarak gastriti etkiler, bu nedenle içilmemelidir. Aspirin gibi mide astarını etkileyen ve tahrip eden ilaçlar kullanılmamalıdır. Son olarak; yatmadan en az 2 saat önce yeme ve içmeyi bırakmanız geceleri yaşanabilecek olası gastrit ağrılarından korunmanıza yardımcı olur.
OP. DR. İLHAN AYDIN
